Điện trở

Điện trở dán SMD (Surface Mount Devices) hay Planar hiện nay được sử dụng ngày càng phổ biến, đang dần thay thế loại điện trở than truyền thống.

1. Khái niệm

Điện trở là sự cản trở dòng điện của một vật dẫn điện, dẫn điện càng lớn điện trở càng nhỏ và ngược lại dẫn điện càng yếu thì điện trở càng lớn.

2. Ký hiệu

3. Cấu tạo

Thành phần chính của điện trở là lớp RuO₂, tùy vào số lớp này mà tạo nên giá trị điện trở khác nhau, số lớp càng nhiều thì giá trị điện trở càng lớn và ngược lại. Dựa vào cấu tạo này chúng ta có thể suy ra những bệnh có thể xảy ra với điện trở.

4. Thông số quan trọng

– Giá trị Ohm từ <1Ω đến hàng Mega Ω

– Công suất chịu đựng từ 1/8W đến hàng chục W

Điện trở trên main của các thiết bị cầm tay như laptop, máy tính bảng, điện thoại, … có công suất nhỏ thường 1/8W, riêng trên đường sạc hay các mạch công suất thì điện trở có giá trị lớn hơn.

5. Công dụng

– Hạn chế dòng điện trong mạch

– Tạo một độ giảm thế khi có dòng điện đi qua U = RI

– Tỏa nhiệt P=RI²

6. Ghép điện trở

– Ghép nối tiếp:

R = R₁ + R₂ …

Ghép nối tiếp làm tăng giá trị điện trở nhưng công suất không thay đổi

Nếu R₁ > 10R₂ => R ~ R₁

– Ghép song song:

1/R =1/R₁ + 1/R₂

Ghép song song làm giảm giá trị điện trở, công suất tăng

Nếu R₁ > 10R₂ => R ~ R₂

7. Cách bệnh của điện trở

– Đứt: Hoàn toàn không cho dòng điện đi qua

– Tăng trị: Dòng qua nhỏ, sụt áp nhiều

– Nóng: Bóc khói hoặc cháy, vì lý do gì đó làm tăng dòng lớn trong mạch. Nếu vượt quá công suất chịu đựng, điện trở bị cháy. Cần tìm ra nguyên nhân rồi mới thay điện trở.

+ Nếu tụ chạm, dòng qua R₁ tăng lớn R₁ nóng hoặc cháy. Thí dụ:

Nếu đo điện thế tại M có V_M = 0 sẽ có hai trường hợp xảy ra:

1. R₁ đứt

2. Tụ C chạm (R₁ rất nóng)

8. Đo điện trở

Đối với đồng hồ số:

+ Chọn giai đo thích hợp (kim nằm ở khoảng giữa thang đo). Nếu chọn giai nhỏ so với giá trị điện trở thì kim nằm gần ∞ và ngược lại nếu chọn giai lớn so giá trị điện trở thì kim nằm gần zero. Cả hai trường hợp trên làm đọc không chính xác.

+ Với giai X.10K, khi đo tránh chạm tay vào que đo (vì điện trở cơ thể khoảng 200K, đấu song song với điện trở cần đo) sẽ làm trị đọc được nhỏ hơn giá trị thực.

+ Điện trở đứt kim chỉ ∞ với mọi giai đo.

+ Điện trở vẫn dùng được nếu trị đọc được sai không quá 10%

Đối với đồng hồ số:

Loại này thì đơn giản hơn, chọn giai đo thích hợp sao cho giá trị điện trở nằm trong khoảng đo của giai đo ohm. Đồng hồ số cho kết quả với độ chính xác cao.